Nowa ustawa o niektórych zawodach medycznych – co się zmienia i kogo dotyczy?
W marcu 2024 roku została uchwalona nowa ustawa o niektórych zawodach medycznych, która wprowadza istotne zmiany w funkcjonowaniu kilkunastu grup zawodowych w sektorze ochrony zdrowia. Ustawa ta jest odpowiedzią na wieloletnie postulaty środowisk zawodowych oraz potrzebę uregulowania statusu osób wykonujących zawody medyczne inne niż lekarz, pielęgniarka czy ratownik medyczny. Czego konkretnie dotyczy? Kogo obejmuje? I co oznacza dla pacjentów?
Kogo dotyczy ustawa?
Ustawa obejmuje przedstawicieli 17 zawodów medycznych, które dotąd nie były objęte jednolitymi regulacjami prawnymi. Wśród nich znajdują się m.in.:
- fizjoterapeuci kliniczni,
- dietetycy,
- terapeuci zajęciowi,
- technicy elektroradiologii,
- technik masażysta,
- psychoterapeuci (z określonym zakresem działalności zdrowotnej),
- ortoptyści,
- opiekunowie medyczni,
- higienistki stomatologiczne,
- asystentki stomatologiczne,
- technicy sterylizacji medycznej.
Do tej pory wiele z tych zawodów funkcjonowało bez precyzyjnych regulacji – brakowało m.in. centralnego rejestru osób uprawnionych do wykonywania zawodu czy wymagań dotyczących kwalifikacji i nadzoru nad wykonywaną pracą. Nowa ustawa ma to zmienić.
Rejestr i obowiązek uzyskania prawa do wykonywania zawodu
Jednym z najważniejszych elementów ustawy jest wprowadzenie centralnego rejestru zawodów medycznych, który będzie prowadzony przez Ministerstwo Zdrowia. Osoby wykonujące dany zawód będą musiały uzyskać formalne prawo do jego wykonywania, spełniając określone wymagania kwalifikacyjne.
Co istotne – osoby, które już wykonują te zawody, będą mogły ubiegać się o uznanie prawa do wykonywania zawodu na podstawie dotychczasowego doświadczenia i posiadanych kwalifikacji (tzw. przepis przejściowy).
Cel ustawy: jakość, bezpieczeństwo, prestiż
Główne cele wprowadzenia nowej regulacji to:
- zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów – poprzez dopuszczanie do pracy wyłącznie osób z odpowiednimi kwalifikacjami,
- uporządkowanie systemu ochrony zdrowia – w tym zakresów kompetencji poszczególnych zawodów,
- podniesienie rangi i prestiżu zawodów medycznych, które dotąd często były pomijane w debacie publicznej i systemie wynagrodzeń.
Co to oznacza w praktyce?
Dla pacjentów – większą pewność co do jakości świadczonych usług zdrowotnych. Dla pracowników – większą stabilność zawodową, ale także nowe obowiązki, jak konieczność rejestracji, aktualizacji danych czy przestrzegania standardów zawodowych.
Dla pracodawców i placówek medycznych – konieczność dostosowania się do nowych przepisów, m.in. poprzez weryfikację uprawnień swoich pracowników.
Kiedy nowa ustawa wchodzi w życie?
Ustawa została podpisana przez Prezydenta w kwietniu 2024 r. i wchodzi w życie z dniem 1 czerwca 2024 r.. Jednak przepisy dotyczące uzyskiwania prawa do wykonywania zawodu i rejestracji mają dłuższy, 18-miesięczny okres przejściowy. To czas, w którym osoby wykonujące objęte zawody będą mogły dostosować się do nowych regulacji.
Podsumowanie – nowa ustawa
Nowa ustawa to krok milowy w kierunku uporządkowania polskiego systemu ochrony zdrowia. Włączenie tak wielu zawodów medycznych do wspólnego systemu nadzoru, rejestracji i odpowiedzialności to nie tylko sprawiedliwość dla pracowników, ale też realna korzyść dla pacjentów. Czas pokaże, jak nowe przepisy sprawdzą się w praktyce, ale już teraz wiadomo jedno – będzie to zmiana, którą odczuje cały sektor ochrony zdrowia.